Genel İlk Yardım Bilgileri

İlk Yardım Nedir? 

Ani olarak ortaya çıkan hastalık veya yaralanma durumunda; kişinin hayatını korumak, sağlık durumunun kötüleşmesini önlemek ve iyileşmesine destek olmak amacıyla olay yerindeki mevcut imkânlarla yapılan hızlı ve etkili müdahalelerdir.

Acil Tedavi Nedir? 

Acil tedavi ünitelerinde, hasta/yaralılara doktor ve sağlık personeli tarafından yapılan tıbbi müdahalelerdir. 

İlk yardım ve acil tedavi arasındaki fark nedir? 

Acil tedavi bu konuda ehliyetli kişilerce gerekli donanımla yapılan müdahale olmasına karşın, ilkyardım bu konuda eğitim almış herkesin olayın olduğu yerde bulabildiği malzemeleri kullanarak yaptığı hayat kurtarıcı müdahaledir.

İlk yardımcı kimdir? 

Belirlenen standartlara uygun eğitimi alarak verilen eğitim çerçevesinde uygulamalar yapabilen, ilk yardımcı belgesi sahibi olan kişidir. 

İlk yardımın öncelikli amaçları nelerdir? 

• Hayati tehlikenin ortadan kaldırılması
• Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesinin sağlanması
• Hasta yaralının durumunun kötüleşmesinin önlenmesi
• İyileşmenin kolaylaştırılması. 

İlk yardımın temel uygulamaları nelerdir? 

İlkyardım temel uygulamaları koruma, bildirme, kurtarma (KBK) olarak ifade edilir.

Koruma: kaza sonuçlarının ağırlaşması önlemek için olay yerinin değerlendirilmesini kapsar. En önemli işlem olay yerinde oluşabilecek tehlikeleri belirleyerek güvenli bir çevre oluşturmaktır.

Bildirme: Olay kaza mümkün olduğu kadar hızlı bir şekilde telefon veya diğer kişiler aracılığı ile gerekli yardım kuruluşlarına bildirilmelidir.

Türkiye'de ilkyardım gerektiren her durumda telefon iletişimleri 112 acil telefon numarası üzerinden gerçekleştirilir. 

112'nin aranması sırasında nelere dikkat edilmelidir? 

• Sakin olunmalı ya da sakin olan bir kişinin araması sağlanmalı.
• 112 merkezi tarafından sorulan sorulara net bir şekilde cevap verilmeli.
• Kesin yer ve adres bilgileri verilirken olayın olduğu yere yakın bir caddenin ya da çok bilinen bir yerin adı verilmeli.
• Kimin hangi numaradan aradığı bildirilmeli.
• Hasta veya yaralının adı ve olayın tanımı yapılmalı.
• Hasta yaralı sayısı ve durumu bildirilmeli.
• Eğer herhangi bir ilkyardım uygulaması yapıldıysa nasıl bir yardım verildiği belirtilmeli.
• 112 hattında bilgi alan kişi gerekli olan tüm bilgileri aldığını söyleyinceye kadar telefon kapatılmalıdır.

Kurtarma: Müdahale Olay yerinde hasta yaralılara müdahale hızlı ancak sakin bir şekilde yapılmalıdır. 

İlk yardımcının müdahale ile ilgili öncelikli yapması gerekenler nelerdir? 

• Hasta yaralıların durumu değerlendirilir. A, B, C ve öncelikli müdahale edilecekler belirlenir.
• Hasta yaralının korku ve endişeleri giderilir.
• Hasta yaralıya müdahalede yardımcı olacak kişiler organize edilir.
• Hasta yaralının durumunun ağırlaşmasını önlemek için kendi kişisel olanakları ile gerekli müdahalelerde bulunulur.
• Kırıklara yerinde müdahale edilir.
• Hasta yaralı, sıcak tutulur.
• Hasta yaralının yarasını görmesine izin verilmez.
• Hasta yaralıyı hareket ettirmeden müdahale yapılır.
• Hasta yaralının en uygun yöntemlerle en yakın sağlık kuruluşuna sevki sağlanır. 112 Ancak ağır hasta yaralı bir kişi hayati tehlikede olmadığı sürece asla yerinden kıpırdama almamalıdır. 

İlk yardımcının özellikleri nasıl olmalıdır? 

Olay yeri genellikle insanların telaşlı ve heyecanlı oldukları ortamlardır. Bu durumda ilk yardımcı sakin ve kararlı bir şekilde olayın sorumluluğunu alarak gerekli müdahaleleri doğru olarak yapmalıdır. Bunun için bir ilk yardımcı da aşağıdaki özelliklerin olması gerekmektedir.

• İnsan vücudu ile ilgili temel bilgilere sahip olmalı,
• önce kendi can güvenliğini korumalı,
• sakin, kendine güvenli ve pratik olmalı,
• Eldeki olanakları değerlendirilmeli,
• olayı anında ve doğru olarak haber vermeli, 112'yi aramak,
• çevredeki kişileri organize edebilmeli ve onlardan yararlanabilmeleri
• iyi bir iletişim becerisine sahip olmalıdır. 

Hayat kurtarma zinciri nedir? 

Hayat kurtarma zinciri dört halkadan oluşur. Son iki halka İleri Yaşam Desteğine aittir ve ilk yardımcının görevi değildir.

Birinci halka sağlık kuruluşuna haber verilmesi,

ikinci halka olay yerinde temel yaşam desteği yapılması,

üçüncü halka ambulans ekiplerince müdahaleler yapılması.

Dördüncü halka hastane acil servislerinde müdahale yapılmasıdır. 

İlk yardımın ABCD si nedir? 

Bilinç kontrol edilmeli. Bilinç kapalı ise aşağıdakiler hızla değerlendirme verilmelidir. 

• Havayolu açıklığının değerlendirilmesi 
• Solunumun değerlendirilmesi Vaktinde hisset 
• Dolaşımın değerlendirilmesi Şah damarından 5 saniye nabız alınarak yapılır.